Nàsita de ‘l Alfabeto Vèneto Natural

1. Vokali e on fià de konsonanti sénplisi.

2. Par analoxía ko x etimolòxega e par no far skonfuxion ko difarenti leture de ‘l italian (se se doparase la z).

3. Èle evanesente, ko h diakrítega. In ŧèrte varianti, intra vokali, la èle la é evanesente (ge n’ é na règola).

    Okluxiva dental sonòra, ko h diakrítega; kuà se pòl doparar la đ anka par somejanŧa ko d, ke ŧèrte varianti la dopara al pòsto de đ.

    Par analoxía ko dh se à la th.

4. Par /j/ la và ben la j parké anka in altre lengue la pòl ‘ver el steso sòn ke ‘l à in ŧèrte varianti de ‘l veneto.

5. Intra vokali e in prinŧipio de paròla la /j/ la pòl ‘ver na realiđaŧion e na letura difarente in ŧèrte varianti: konvièn doparar on grafèma a pòsta (ge n’ é na règola). Par analoxía ko ƚ se à ɉ, ko h diakrítega.

6. Par somejanŧa de sòni se à le i (ge n’ é na règola par destregarla da la j) e u par /j/ e /w/.

    In ŧèrte varianti on alòfono de la /w/ el pòl somejar a na o /ó/.

7. Par vèñer inkontro anka a i vèneti migrài in paexi ispanòfoni se dopara la ñ, ko h diakrítega.

8. Senpre par senplifegar se pòl doparar i grafèmi c/k e g par un sòn solke (sikome ke ge n’ é đà ɉ par /ǧ/).

9. Fine.

‘L alfabeto konplèto ‘l é.

Ko on rapòrto fonèma/grafèma, par ‘l alfabeto konplèto, de 28/29 (96.6%), uno tra i pi alti intra tute le lengue de ‘l mondo (italian: 30/37 - 81.1%, spañòl: 24/32 - 75.0%, todesko: 37/67 - 55.2%, franŧexe: 35/190 - 18.4%, inglexe: 44/251 - 17.5%).